Tarımın Bilgi Bankası

Saksıda tarlada ve balkonda domates yetiştirmenin püf noktaları!

Saksıda, tarlada ve balkonda domates nasıl yetiştirilir? Püf noktaları ile birlikte haberimizde.

Domates yetiştirmenin püf noktaları nelerdir? Saksı ve açık tarlada domates nasıl yetiştirilir? Beslenme bozuklukları nelerdir? Gübreleme nasıl yapılmalıdır? Sırık ve yer domates çeşitleri nelerdir? Yabancı otlarla mücadele nasıl yapılmalı? Domatesten tohum nasıl alınır? Bütün bu soruların cevabını haberimizde bulacaksınız.

SAKSI YETİŞTİRİCİLİĞİNDE DERİN BİR SAKSI SEÇİN

1 / 21
Saksı yetiştiriciliğinde derince bir saksı seçin. Saksının 3 te birini verimli bahçe toprağı ile doldurup domates fidesini buraya dikin. Bitki gelişip gübreleme dönemi gelince,organik gübre karıştırdığınız bahçe toprağını saksınıza yavaş yavaş ekleyin. Her seferinde domatesiniz yeni eklediğiniz toprağa kök salacak ve saçak kökler taze gübreyi daha rahat alacaktır. Bu sayede çapalama yapmadan, saksı içinde gerekli gübrelemeyi bitkiye en sağlıklı yolla ulaştırmayı başarır yüksek verim alırsınız. Sezon sonunda saksınız artık toprakla tamamen dolmuş, siz ise bolca domates toplamış olursunuz. Ayrıca bahçede yetiştirenler içinde derin bir çukurdan başlayarak ekin belli aralıklarla doldurarak yukarı çıkarsanız verimi yüksek alırsınız. Saksıda Su Kaybını Önlemek için malç-pomza taşı veya perlit kullanın. Domates bitkisi en fazla potasyuma ihtiyaç duyar. Bu Meyve dökümü için gereklidir.

FİDE DÖNEMİNDE BUNLARA DİKKAT EDİLMELİ

2 / 21
-Kotiledon yapraklarda bozukluk (deformasyon) -Manganez eksikliği -Kotiledon yapraklarda yanıklık ve kurumalar - Kalsiyum eksikliği -Genç yapraklarda benekleşme - Manganez eksikliği -Genç yapraklarda leke ve kurumalar - Kalsiyum veya çinko eksikliği -Fidelerde yaprak atma - Fide üzerindeki yapraklarda renk açılması var ise Azot,beneklenme var ise Manganez eksikliği -Fide gelişimi yetersiz ve saçaklar zayıf - Fosfor eksikliği -Fidelerin büyüme ucunda yanıklar - Kalsiyum eksiklği

GÜBRELEME PROGRAMI VE DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR

3 / 21
Her çeşit bitkinin gübreleme programı, yetiştirilecek olan bitkinin gıda talebine göre değişir. Domates yetiştiriciliğinde aşağıdaki bilgilere uyulmalıdır. -İlk çiçekte meyveler teşekkül edip büyümeye başlayıncaya kadar domatesin azot(N) talebi düşüktür. Bu döneme kadar geçecek süre içindeki azot ihtiyacı (1) ise, bu dönemden sonraki ihtiyacı (3) ve meyvenin hakim döneminde (4)'dür. -Eğer bu kurala dikkat edilmez ve meyve tutumundan önce cömertçe azot uygulaması yapılırsa, çok gelişmiş bitki yapısına mukabil meyve tutumu azalır, döller arası mesafe uzar. -Domateste kaliteyi en çok etkileyen element potasyum olup, azot/potas dengesi en az 1/1,5 düzeyinde kurulmalı, gerektiğinde ½ düzeyine çıkarılmalıdır. -Saksıda ve açık tarla şartlarında domates yetiştiriciliğinde (sofralık) programlanmış olan azot'un %30'u, fosfor ve potasyumun tamamı taban gübresi olarak uygulanır. Geri kalan azot, ilk meyvelerin teşekkülünden itibaren 2-3 taksitle verilir. -Makro elementler dışında, bitki gelişmesinde önemli rolleri olan minör ve mikro elementler de vardır. Bu elementlerden özellikle Magnezyum (Mg),Çinko (Zn), Manganez (Mn) ve Demir (Fe) domateste eksiklikleri görülen elementlerdir. Bu elementlerin eksiklikleri bitkiler üzerinde gözle görülür belirtiler verdikten sonra tedavi güçleşmektedir. Bu nedenle ekilecek tarlanın toprak analizi veya gerekiyor ise yaprak analizi zamanında yapılmalı ve ona göre bir gübreleme periyodu uygulanmalıdır.

SAKSI VE AÇIK TARLA DOMATES YETİŞTİRİCİLİĞİNDE GÖRÜLEN BESLENME BOZUKLUKLARI

4 / 21
Yapraklar küçük kalır, açık yeşil ve sarımsı renk alır. Çiçekler olgunlaşmadan dökülür. Azot noksanlığı: Yapraklar fazla geniş ve uçları aşağı doğru kıvrık olur.Meyveler güç olgunlaşır. Azot fazlalığı: Yapraklar sert ve dik,koyu yeşil ve mavimsi yeşil bir renk alır. Fosfor noksanlığı: Yapraklar koyu yeşil renkte olup yaşlı yapraklar griye çalan yeşil renktedir.Meyvelerde olgunlaşma düzensiz ve renk açık olur.Lekeli olgunluk görülür. Potasyum noksanlığı: Çiçek burnu çürüklüğü görülür. Kalsiyum noksanlığı: Yaşlı yapraklarda damarlar aralarında,kenarlardan başlayıp içe doğru ilerleyen sararma şeklinde kloroz görülür.Yapraklar gövdeye doğru sarkar. Magnezyum noksanlığı: Genç yapraklarda sararma şeklinde klorozlar oluşur. Demir noksanlığı: Boğumlar arası incelme normalin yarısı veya üçte biri oranında kısalmalar olması nedeniyle bitki bodur görünümdedir.Yaşlı yaprakların uçları yukarı doğru kıvrık görünümdedir. Çinko noksanlığı: İnce damarlar arasında renk açılması olur. Mangan noksanlığı: Genç yapraklar kalınlaşmış kırılabilir yapıda oluşurlar.kahverengi nekrorik lekeler vardır. Bor noksanlığı: Yaprak uçları sararır ve nekrozlar oluşur.Simtomlar daha sonra yaprak kenarına ve orta damara doğru yayılır Bor toksisitesi (fazlalığı)

SAKSI YETİŞTİRİCİLERİ BUNLARI NEREDEN BULABİLİR?

5 / 21
Not: Saksı yetiştircileri bunları nereden bulurum derseniz çiflik gübresi kullanın içerisinde hepsi mevcut. Meşe külünde de potasyum var unutmayın. (Yanmış gübre olsun) .Bulabilirseniz leonardit gübreside harika olur. Humik asitte mineral alımını kolaylaştırır. 6.0 ve 7.0 arasında optimum bir pH seviyesi ile hafif asidik topraklarda iyi büyür. 6,5 ile 7,0 ayarına getirmek gerekir, Lütfen toprak pH bu aralıkta değilse, ayarlamalar yapmak, toprak pH değerini düşürmek için toprağa kükürt karıştırılır. Değerini yükseltmek için, toprağa kireç katılır. Değerlendirin besin güçlü domates üretimi için gerekli bir hatta azot arasındaki denge, fosfor ve potasyum, tüm toprak test sonuçlarını kontrol edin. Eklemek gerek biliyorum çünkü besinleri değerlendirerek kendi toprağı hazırlamak uzun bir yol gidecek.

DOMATES İÇİN AZOT, FOSFOR VE POTASYUM NE ANLAM İFADE EDİYOR?

6 / 21
Azot: Domates için Azot sağlıklı ve yeşil yapraklar korumaya yardımcı olur. Sararmış yaşlı yapraklar ve tempolu büyümenin azot eksikliğini göstermektedir. Azot organik gübre kaynakları: Yonca unu, kan unu, kompost, tüy unu, balık unu, baklagiller, yaprak kalıp. Azot kaynakları inorganik: Amonyum nitrat, amonyum sülfat, susuz amonyak, kalsiyum nitrat, potasyum nitrat, sodyum nitrat, üre. Fosfor: Fosfor domates, güçlü kök sistemleri geliştirmek hastalık direnç oluşturmak, meyve ve tohum oluşumunu yetiştirmek yardımcı olur. Yavaş, bodur büyüme ve kızarıklık sapları ve yaprakları bir fosfor eksikliği göstermektedir. Fosfor iyi organik gübre kaynakları: kemik unu, kompost İnorganik fosfor kaynakları: fosfat kaya, süper fosfat Potasyum: Potasyum domates Bitkilerde büyümeyi ve hastalık direncini teşvik yardımcı olur. Zayıf bitki ve yavaş büyüme bir potasyum eksikliği göstermektedir. Daha ciddi durumlarda, yaprak irade kahverengi kenarları. Toprak değiştirme kolay bir yolu% 5 potasyum olan odun külü, eklemektir. En iyi oranı 300 metrekare yatağına yaklaşık 10-15 kilogram. Sonbahar veya kış aylarında odun külü atın. Potasyum iyi organik gübre kaynakları: odun külü, granit tozu (aynı zamanda kaya potas denir) yavaş salan yaprak kalıp. İnorganik potasyum kaynakları: potasyum sülfat, kum Kompost: Kompost bozulmuş organik madde. Lütfen toprağı iyileştirmek için kendi besin özelliklerini yükseltmenin fantastik bir yolu. Kompost, toprak yapısını iyileştirir , besin tutma yardımcıları, sıkıştırmayı azaltır, solucan çeken, mikropları artırır ve hastalıklara karşı bitkileri korur.

SAKSIDA DOMATESTE BAŞARI SAĞLAMAK İÇİN

7 / 21
Domates başarı sağlamak için yapabileceğiniz en önemli şeylerden biri, yeterince büyük bir kab kullanın. 1 m² en ideali ise 2 m² dir.(60 litrelik kabda olur) Kabların Drenay delikleri mutlaka olsun alt kısmına taş parçaları doldurabilirsiniz. Kabların temiz olmasına dikkat edin böcek larvaları olabilir. (temizlik için çamaşır suyu kullanın) Saksı toprağı için yavaş salınımlı gübre eklemeniz gerekir. 6 + saat tam güneş minimum değer ve 8 + saat çok daha iyidir. Bir delik kazmak bu şekilde gömmek zamanla toprak doldurmak bu şekilde boğaz köklenmesini sağlayarak mineral alımını üst düzeye taşınması sağlanır. Veya yukarıdaki resimdeki gibi dikimi boğazın köklenmesi için dikim şeklidir.

FİDE EKERKEN ASPİRİN VE YUMURTA KABUĞU KULLANIN

8 / 21
Hemen herkesin evinde bir aspirin mutlaka vardır. Yumurta ise günlük tüketimde beslenmemizin olmazsa olmazlarındandır. Yapmanız gereken çok basit. Kırdığınız yumurta kabuklarını atmayın. Satın aldığınız domates fidelerini toprağa ekmeden evvel aspirin ve yumurta kabuklarına ihtiyacınız olacak. Aspirin, domates fidelerinizin bağışıklık sistemini geliştirmeye ve korumaya yardımcı olur. Yumurta kabukları ise zengin kalsiyum içerir bu da domates fidelerinizin sağlıkla büyümesini sağlar. Domates fideleriniz için hazırladığınız çukurların içine 3-4 adet yumurtanın kabuğunu ve aspirini koyarak fidelerinizi üzerine yerleştirin ve ekim işlemini tamamlayın. Bahçe toprağı asla kullanmayın, hastalığa duyarlı olan domatese, zarar verebilir zararlı haşere ve bakteriler içerebilir. Bir çok amaçlı saksı toprağı mükemmel bir temel sağlar, ama aynı zamanda drenaj sağlamak ve ek beslenme sağlamak için eşit parçaya perlit, sfagnum turba yosunu ve kompost ile karıştırabilirsiniz. Kullandığınız herhangi bir kompost zararlı organizmaları öldürmek için yeterince yüksek sıcaklıklara ısıtılmış olduğundan emin olun. Toprağa gübre karıştırın, sebze için güvenli bir ticari gübre kullanabilir, ya da soya unu, kan unu, kemik unu, yosun unu ve organik gübreleme bileşenleri karıştırabilirsiniz. Saksınız direkt güneş ışığına maruzsa sera için satılan %25-40 arası gölgelendirme bitki gelişimi için çok iyi olur. Böcekleri uzak tutmak için Domatesin yanında kadife çiçeği ekiniz. Domates için destek önemlidir herhangi bir yöntemle bitkinizi destekleyin.

EKİM TOPRAĞINA BAKIR İLAVE EDİLMELİ

9 / 21
Saksı dibine altlık koyacaksanız taşları saksının dibine değil de altlığa koyabilirsiniz. Saksının dibine de geçirgen süzgeç tela koymalısınız. Domatesler sezon boyunca hastalıklara yakalanabilirler. Çeşitli böcekler daha siz domates almadan çiçeklerin dökülmesine meyvelerin hastalanmasına sebep olurlar. Bunun için dikimden önce ve sonra alacağınız bir kaç tedbir size kolay bir sezon yaşatır. Ekim toprağınıza bakır ilave edin. Domates yapraklarına da havadan gelen bir çok mantar hastalığı vardır. Bitkinin yeşil kısımları beyaz bazen kurumuş gibi kahverengi izlerle kaplanır. Genelde bu durumla karşılaşmadan önce ve hastalık boyunca mantar ilacı tatbik ederek bitki kurtarılmaya çalışılır. Oysa sağlıklı toprakta gelişen bitkiler hastalıklara karşı dayanıklı olurlar. Bakır ilave etmek için mutlaka ziraatçınıza danışın. Belirtilen oranda toprağa kattığınız bakır sadece domateslerin değil, tüm bitkilerin sağlıklı yetişmesine imkan sağlayan hastalık öncesi aşı gibidir. Bakır değişik isimler altında satılsa da ziraatçilerin tamamında kolaylıkla bulunur. Bir başka püf noktası da sulama yaparken sıçratmayın yapraklara topraktan hastalık geçebilir veya çürütebilir.

DOMATES FİDESİ NASIL DİKİLİR?

10 / 21
Domates fidesi toprakla aynı seviyede üstteki fotoğraftaki gibi dikilmelidir. Kök boğazı toprağın çok altında ya da üstünde kalmamalı toprakla aynı seviyede olmalıdır. Tüm mevsimlik sebzelerinizi organik gübrelerle besleyiniz.

BÖCEK UZAKLAŞTIRAN ÇİÇEK

11 / 21
Domatese başta beyaz sinek olmak üzere pek çok zararlı musallat olur. Yaprakların bozulmasına bitkinin sağlığını hızla kaybetmesine verim düşüklüğüne neden olurlar. Oysa domatesle birlikte kolaylıkla yetiştirebileceğiniz bir tür Tagetes çiçeği, mucize bir şekilde bu zararlıların domatese gelmesine engel olur. Tagates - Fransız Marigold ya da Fransız Kadife çiçeği, sadece domatese gelen beyaz sineği engellemez aynı zamanda çiçek saplarını yiyen domates kurdu, salatalık böceği gibi zararlıları da domatesin yanında salatalıktan da uzak tutar. İşte gerçek organik tarım denilen, sağlıklı sebze meyve yetiştiriciliği bu şekilde yapılır. Bu sayede zararlı kimyasal ilaçlar kullanmadan, tamamen doğal yollarla tabiatı dengede tutarsınız. Domatesinizi fidelerken bu mucize bitkiyi de birlikte fidelemeyi ihmal etmeyin. Birlikte dikin, ilaçsız sağlıklı domatesler tüketin. Yaprak bitleri ve diğer zararlılar için ise fesleğen, frenk soğanı otu ve nane gibi aromatik bitkileri domateslerinizin yakınına dikmeyi unutmayınız. Yeni başlayanlara tavsiye ilk sezon oturak tipi çalı formlu oturak domateslerle ya da saksı tipi domateslerle başlamanız. Sırık tipi domates yetiştirirken de küçük bir püf noktası size bolca domates kazandıracaktır. Oturak tipi domatesler daha az bakım ve budama isterken sırık tipi domatesleri budama ile verimli hale getirirsiniz. Sezon boyunca toprağa yakın yapraklar zaman içinde sararacak solacaktır. Bu tamamen normaldir. Bu yapraklar kurudukça ve soldukça toplayın ve bitkiden uzaklaştırın. Bitki hem görsel olarak temiz ve sağlıklı gözükecek hem de hastalıklara yuva olan ölü yapraklardan kurtulmuş olacaksınız. Not: Domatesi cukur yapıp ekip daha sonra geliştikçe etrafını gübre karışımıyla doldurarak, yukarıdan da köklenme sağlanırsa domates daha fazla verim verecektir.

DOMATESTE SULAMA PRENSİPLERİ

12 / 21
Transpirasyonu (terlemeyi), yani bitkideki su kaybını etkileyen iklimsel faktörler şunlardır: Güneş, Sıcaklık, Ortam nemi, Rüzgâr. Tüm bu koşullara bağlı olarak, domatesin günlük su tüketimi; yetiştirme mevsimine, bitkinin yaşına, ortam sıcak-lığına, toprak yapısına ve hava nemine bağlı olarak değişir. Su; bitkilerin kök, gövde ve yaprakları tarafından alınır ve yapraklardan terleme (Transpirasyonu) yolu ile verilir. Bitkiye Azot verildikçe genel olarak su ihtiyacı da artar. Bu nedenle Azot miktarı arttıkça su miktarı da arttırılmalıdır. Genel olarak her bir ton su ile 100-200 g. arasında Azot gelecek şekilde gübreleme yapılmalıdır. Gelişme dönemindeki su eksikliği, verimi azaltır ve çiçek burnu çürüklüğüne neden olur, ayrıca yapraklarda ve meyvelerde genel bir küçülme görülür. Toprağın EC değeri 2'nin altında olmalıdır. Bilhassa sera yetiştiriciliğinde gübresiz sulamaların verim ve kaliteye olumsuz etkileri bulunmaktadır. Bu nedenle her sulamada mutlaka az da olsa doğru oranlarda gübrede verilmelidir. Sulama suyunun ve ilaçlamada kullanılacak suyun özellikleri, ilaçların etkileri ve gübrelerin bitki tarafından alınması üzerinde de etkilidir. Fazla su, bitkilerin gövdelerinde kalınlaşmaya ve yapraklarında genişlemeye neden olur. Böyle bitkilerde verim ve meyve kalitesi düştüğü gibi, hastalıklara dayanıklılıkta azalır. Hava neminin düşük olduğu durumlarda sulamanın arttırılması, hava neminin yüksek olduğu durumlarda ise sulamanın azaltılması daha olumlu sonuç verir. Tarlada suyun göllenmesini önlemek amacı ile drenaj sağlanmalıdır. Açıkta sırık domates üretiminde, hava neminin düşük olduğu zamanlarda ve havanın rüzgârlı olduğu zamanlarda, bitkideki su kaybı fazla olduğundan sulama sayıları ve verilecek su miktarları arttırılmalıdır. Kültür bitkileri arasında özellikle de meyveleri yenen sebzelerde sulama, tohumların çimlenme devresi, gelişme devresi ve nihayet mahsul devresi olmak üzere başlıca üç esas devrede önemli rol oynar. Domates yetiştiriciliğinde bitkiler üzerinde ilk meyveler görülünceye kadar sulamadan kaçınmalıdır. Bu devreye kadar çapa yapılır. İlk meyveler görüldükten sonra sulama önem kazanır ve mevcut şartlara göre uygun periyotlarla yeteri kadar sulama yapılmalıdır. Nihayet olgunluk devresine girip hasat başladıktan sonra bu devrede pratik bir kaide olarak her toplamayı takiben mutlaka su verilmelidir. Sulama yapılırken,suyun bitkinin yapraklarına değmemesine özen gösterilmeli yoksa yapraklar çamurlanır ve hastalığa yakalanması kolaylaşır.

KURAK BÖLGEDE DOMATESİN SU İHTİYACI

13 / 21
Kurak bölge şartlarında domatesin su ihtiyacı genel olarak şöyle bir dağılım gösterir; Mayıs ayında 3 günde bir su, Haziran ayında 2 günde bir su, Temmuz ayında 6 günde 5 su, Ağustos ayında 7 günde 4 su, Eylül ayında haftada bir olmak üzere toplam 18 kez sulanmalıdır.

DOMATES BİTKİSİNDE DAMLA SULAMA

14 / 21
Tarımsal üretimde sulama en önemli girdilerden birisidir. Su kaynaklarının kısıtlı olması, sanayi ve yerleşim yerlerindeki içme ve kullanma suyu gereksiniminin artması, sulamada kullanılan suyun azalmasına ve kalitenin düşmesine neden olmaktadır. Ayrıca günümüzde, az isçilik ve az enerji kullanımı gerektiren, verim ve kaliteyi artıran sulama yöntem veya sistemlerinin kullanımının önemi her geçen gün artmaktadır. Bu koşulları en fazla sağlayan yöntemlerden birisi de damla sulama yöntemidir. Özellikle sebzelerin sulanmasında en uygun sulama yöntemi olduğu söylenebilir. Domates iyi bir verim için dengeli su ve gübre ister. Maksimum kalite için meyve gelişimi esnasında aşırı sulamadan kaçınılmalıdır. Domates sulamasında en önemli husus meyve kalitesidir. Kritik dönemde fazla veya yetersiz sulama gelişmeyi yavaşlatır ve kaliteyi bozar. Damla sulama yöntemiyle normal sulama suyu miktarından %15 azaltılmasında verim kaybı %20 civarında olmaktadır. Domatesin ilk çiçeklenme ve meyve bağlama döneminde su ihtiyacının az, meyve bağlayıp hasada kadar olan dönemde ise su ihtiyacının arttığı söylenebilir. Domatesin günlük su tüketimi, iklim koşullarına bağlı olmakla genel olarak, fidelerin şaşırtılmasını takip eden ilk 20 günde 3-4 mm/gün, vejetatif gelişme döneminde 4-5 mm/gün, meyve bağlama ve hasad döneminde 7-8 mm/gün ve mevsim sonunda 5-6 mm/gün civarında olmaktadır. Burada belirtilen birim eşdeğer su derinliğidir. Yani 1 mm su demek, 1 m2 alanda 1 litre suyu ifade eder. Domates bitkisinin damla sulama ile sulanmasında sistem tasarımı yapılırken, her bitki sırası için ayrı damlama laterali döşenmelidir. Domatesin bitki sıra aralıkları oturak çeşitler için 70 cm, sırık domateste ise yastığa ekim durumunda her bir yastıkta bitki sıra arası 45 cm, her yastık arası da 30 cm olmaktadır. Yalnız aralıklar çapraz olsun. Domates sulamasında damlama laterali seçilirken killi ve ağır bünyeli topraklarda damıtıcı aralığı 30-40 cm, killi-tın ve kumlu hafif bünyeli topraklarda ise 20-25 cm damlatıcı aralığına sahip lateraller tercih edilmelidir. Damlatıcı debisi olarak 1.2-2.0 L/h debili damlatıcılar tercih edilmeli ve daha yüksek debili damlatıcı kullanımından kaçınılmalıdır. Çünkü damlatıcı debisinin yüksek olması sadece sulama süresini kısaltır ve sistem maliyetini artırır. Örnek olarak, su tüketiminin en yüksek olduğu dönemde (8 mm/gün), 2 L/h debili ve 20 cm aralıklı damlatıcıların olduğu lateralin kullanıldığı domates sulamasında günlük sulama süresi 25 dakikadır. Eğer sulama aralığı iki gün ise sulama süresi de 50 dakika olmaktadır. Maksimum verimin elde edilebilmesi için, seralarda sulamaların günlük olarak yapılması, açık alanlarda ise sulama aralığının 3 günden fazla olmaması tavsiye edilmektedir. Eğer taze tüketim için domates yetiştiriciliği yapılıyorsa sulamalar yukarıda açıklandığı şekilde sık olarak yapılmalıdır. Çünkü sulamaların sık ve yeterli olması durumunda domates meyvesinin büyüklüğü, şekli, meyve suyu ve tadı daha iyi olmakta ancak kuru madde oranı ve asit miktarı düşmektedir. Eğer salçalık domates yetiştiriciliği yapılıyorsa, sulama aralıkları 3-5 gün arasında seçilmelidir. Üretimin amacına bağlı olarak sulama rejimi oluşturulmalıdır. Domates sulamasında sulamaların sık yapılmasının yanında iyi bir gübreleme programı oluşturularak, mümkünse her sulamada gübreleme yapılacak şekilde planlanması önerilmektedir. Damla sulamada temel amaç bitkinin ihtiyaç duyduğu su ve gübreyi, ihtiyacı kadar ve zamanında vermektir. Su bir bitki besin elementi değil, bitki besin elementlerinin alınması için bir araçtır. Dolayısıyla damla sulamayı “damla gübreleme" olarak da nitelendirmek mümkündür.

DOMATESTE GÜBRELEME PROGRAMI

15 / 21
Genel anlamda söyleyecek olursak; Azot(N) ›dal, Fosfor(P) ›döl, Potasyum ›bal demektir. Yani azot bitkide dal, sürgün, yaprak gibi vejatatif aksamı geliştirmede, fosfor meyve bağlamada, potasyum ise lezzet aroma yönünden faydalı olmaktadır. Toprak analiz sonuçları ve tarım teşkilatlarının tavsiyeleri ile çiftlik gübresi ve fosforlu gübre taban gübresi olarak verilmektedir. Fide dikiminden itibaren iyi yanmış çiftlik gübresi, tüm üretim boyunca azotlu gübreler, meyveler fındık büyüklüğünü aldıktan sonra haftalık dönemlerle potasyumlu gübreler verilmelidir.

SIRIK DOMATES ÇEŞİTLERİNDE GÜBRELEME PROGRAMI

16 / 21
TABAN GÜBRELEMESİ: 800 Kg/Da Organik Kompost, 50 Kg/Da Magnezyum Sülfat, 100 Kg/Da 5:11:22 Oranında gübre (Potasyum Sülfat ve Diamonyum Fosfat Gübrelerinin karışımı ile kolayca elde edilebilir) DİKİM -- İLK SALKIM ARASI: 1:1:1 oranında gübre. Günde Dekara 100-150 gram Azot Gelecek Şekilde hesaplanmalıdır. (Yani, saf madde olarak100-150 gram Azot, 100-150 gram Fosfor ve100-150 gram potasyum) İLK SALKIM -- 4.SALKIM ARASI: 1:0.5:2 oranında gübre. Günde Dekara 200-300 gram Azot Gelecek Şekilde hesaplanmalıdır. (Yani saf madde olarak 200-300gram Azot, 100-150 gram Fosfor ve 400-600 gram Potasyum) SALKIM --TEPE KESME ARASI: 1:0.5:2 oranında gübre. Günde Dekara 400-600 gram Azot Gelecek Şekilde hesaplanmalıdır.(Yani saf madde olarak 400-600 gram Azot, 200-300 gram Fosfor ve800-1200 gram Potasyum) TEPE KESME -- İLK HASAT ARASI: 1:0:2 oranında gübre. Günde Dekara 300-400 gram Azot Gelecek Şekilde hesaplanmalıdır.(Yani saf madde olarak 300-400gram Azot, 600-800 gram Potasyum) HASAT SÜRESİNCE: 1:0:2 oranında gübre. Günde Dekara 200-300 gramA zot Gelecek Şekilde hesaplanmalıdır.(Yani saf madde olarak 200-300gram Azot ve 400-600 gram Potasyum) AZOTLU GÜBRELERDE; NİTRAT / AMONYUM ORANI 3 / 1 OLMALIDIR. MİKRO ELEMENTLER DİKİM SONRASINDA OLABİLDİĞİNCE ERKEN VERİLMELİDİR. Demirhariç, Magnezyum, Çinko, Manganez gibi diğer iz elementler yapraktan verilmelidir. Magnezyum40-50 ppm. Kalsiyum80-120 ppm. Seviyesinde tutulmalıdır. Enuygun toprak pH'sı 6 – 6,5 arasındadır.

YER DOMATES ÇEŞİTLERİNDE GÜBRELEME PROGRAMI

17 / 21
TABAN GÜBRELEMESİ: 30 Kg. / Da. Potasyum Sülfat, 25 Kg. / Da. DAP (Diamonyum fosfat), 10 Kg. / Da. Amonyum Sülfat ÜST GÜBRELEME: (3-4 kısma bölünerek), 40 Kg. / Da. Amonyum Nitrat, 10 Kg. / Da. Potasyum Nitrat Domateste üst gübreleme zamanları aşağıdaki tabloda verilmiştir: 1. hafta: 15 kg Amonyum Nitrat, 15 kg Potasyum Nitrat 2. hafta: 15 kg Amonyum Nitrat, 15 kg Potasyum Nitrat 3. hafta: 15 kg Amonyum Nitrat, 15 kg Potasyum Nitrat 4. hafta: 30 kg Potasyum Nitrat 5. hafta: 15 kg Amonyum Nitrat, 15 kg Potasyum Nitra 6. hafta: 30 kg Potasyum Nitrat Bundan sonra hasat sonuna kadar her hafta 15 kg amonyum nitrat, 15 kg potasyum nitrat gübresi verilmelidir. Bitkinin mikroelement ihtiyacını karşılamak için mikroelement ağırlıklı yaprak gübreleri kullanılmalıdır. Bir önceki yıl mikroelement noksanlıkları görülmüşse buna özellikle dikkat etmek gerekir.

DOMATES YETİŞTİRİCİLİĞİNDE FOSFORLU GÜBRELERİN ÖNEMİ

18 / 21
Domates yetiştiriciliğinde bilhassa erken mahsul almada fosforlu gübreler önemlidir. Sulama şekli yağmurlama ise bahsedilen zaman dilimlerinde fakat toplam sulama süresinin 1/10'lik ilk döneminde (örneğin 3 saatlik bir sulama yapılacaksa bunun ilk 18-20 dk humik asit verilir geri kalan sürede normal sulanır) humik asit uygulaması yapılarak ardından 9/10 'luk bölümde normal sulamaya devam edilerek humik asitlerin yaprakta kalmaması sağlanır. Hızlı bir olum, erken kızarma ve homojenlik istenirse dönüme 1 lt gelecek şekilde Hum Plus uygulanır. Bu uygulama aynı zamanda aşırı sıcak ve soğuklarda bitkinin strese girmesini engelleyerek çiçek dökümünü minimuma indirir. Organik toprak düzenleyici olan humik asit domateste tat ve aromanın artmasını sağlar. Domates tüketiminin artması ile birlikte çiftçilerin domatesin lezzetini değil tarladan almaya çalıştıkları domates miktarını önemsiyorlar. Bu da değişen yetiştirme teknikleri, ve gübreleme yöntemleri sebebiyle domatesin lezzetinin bozulmasına neden oluyor.

İKLİM İSTEĞİ

19 / 21
Domates ılık ve sıcak iklimlerden hoşlanır. Güneşli sıcak iklimlerde meyveleri şekerce zengin, renkleri koyu ve olgun olurlar. Yaz mevsimi serin ve çok bulutlu yerlerde tam olgunlaşmazlar.-2, -3 °C sıcaklıkta ölebilirler. Bundan dolayı ilkbaharda donların arkası alınmadan fideleri dışarıya çıkarmamalıdır. Domatesler en iyi gelişimlerini 15-28 o C arasındaki sıcaklıklarda gösterirler. 30 oC' nin üzerindeki sıcaklıklarda da bitki gelişmesi devam eder fakat döllenme olmaz, çiçekleri dökülür, çekirdeksiz küçük meyveler meydana gelir. (Kendi kendine döllenme, çiçekteki polenin o çiçeği veya aynı bitki üzerindeki başka çiçeği döllemesi şeklinde gerçekleşir.) Gece-gündüz sıcaklıkları arasındaki fark hem meyve bağlamayı olumlu yönde etkiler hem de olgunlaşan meyvede renk maddeleri oluşumunu sağlar. Domatesin büyüme döneminde yüksek nem olumlu etki yaparken, meyve olgunlaşması döneminde ise hastalık ve zararlıların artmasına yol açar.

TOPRAK İSTEĞİ

20 / 21
Domates seçici olmamakla beraber süzek, humus ve organik maddece zengin, su tutma kabiliyeti iyi, tınlı topraklardan hoşlanır.Kumlu-tınlı topraklarda erkencilik gösterir. Killi ağır topraklarda bitki gelişmesi daha yavaş ancak bitki sürekli olarak gelişip yeni sürgünler meydana getirdiğinden verim daha yüksek olur.Domates pH 5.5-7 olan topraklarda daha iyi yetişir. pH 5'ten aşağı düştüğü ortamlarda kireç uygulaması yapmak gerekir.

EKİM NÖBETİ

21 / 21
Aynı alanda art arda domates veya aynı familyadan olan biber ve patlıcanın yetiştiriciliği yapılmamalıdır. Bunların üst üste tarımı yapılması halinde; aynı bölgede ki, aynı besin maddelerini tüketecekleri için toprağın zayıf düşmesine neden olurlar. Ayrıca hastalık ve zararlıların artmasına da yol açar. 3-5 yıllık münavebe programı uygulanabilir. Araya baklagil bitkileri veya hububat ekimi yapılmalıdır. Bu bitkilerin ekilmesi ile topraktaki organik maddenin ve azot miktarının artması sağlanır.

Yorumlar

Toplam 2 Adet Yorum Yapılmış.
18 Nisan 2022, 22:59
nilgun
Verdiginiz degerli bilgiler icin cok tesekkur ederim.

0

0

21 Ocak 2022, 23:52
İSA KUMAŞ
Kurak bölge şartlarında domatesin şu ihtiyacını 18 kez olarak hesapladığınız görülüyor ancak, hesaplamayı yeniden, birlikte yaparsak: Mayıs'ta: 30/3=10×1=10 kez, Haziran'da:30/2=15×1=15 kez, Temmuz'da:30/6=5×5=25 kez, Devamı..Kurak bölge şartlarında domatesin şu ihtiyacını 18 kez olarak hesapladığınız görülüyor ancak, hesaplamayı yeniden, birlikte yaparsak: Mayıs'ta: 30/3=10×1=10 kez, Haziran'da:30/2=15×1=15 kez, Temmuz'da:30/6=5×5=25 kez, Ağustos'da:30/7=4,28×4=17 kez, Eylül'de:30/7=4×1=4 kez olmak üzere toplam:71 kez olmaz mı?

0

0

Yorum Yapın

Tarımda drone nerede kullanılıyor? Tarım ve Çiftçi
Dronlar tarımda nerelerde kullanılıyor? İlaçlama, gübreleme, haritalama başta olmak üzere drone kullanımı çiftçiye nasıl bir kolaylık sağlıyor? İşte Dr. Mevlüt Şahin'in kaleminden tarımda drone kullanımı...
Kaz yetiştiriciliği yapacaklar nelere dikkat etmeli? Tarım ve Çiftçi
Türkiye'de kaz yetiştiriciliği son yıllarda yaygınlaşıyor. Aslında kazlar Anadolu'da her köy ve kasabada, çiftçilerin kendi ihtiyaçlarını karşılayacak sayıda hep vardı. Ancak son dönemde artık geleneksel yetiştiricilikten ticari yetiştiriciliğe doğru bir kayış var. Bundan dolayı internette kaz yetiştiriciliğine yönelik bilgiler daha çok aranmaya başladı.
Türkiye’de tarım destekleri! Doğrudan Gelir Desteği ve tarımda özelleştirmeler çiftçiyi nasıl etkiledi? Tarım ve Çiftçi
Türkiye'de tarım desteklerin seyri! İlk destekleme alımı ne zaman ve hangi üründe uygulandı? TMO, Tarım Satış Kooperatifleri ve KİT'ler desteleme alımlarına ne zaman başladı? Tarımda girdi destekleri hangi üründe ne zaman uygulandı? 2000 yılında uygulanan Doğrudan Gelir Desteği'nin ülke tarımına en büyük zararı ne oldu? Tarım sektöründe uygulanan özelleştirmelerden çiftçi nasıl etkilendi? Bütün bu soruların cevabı haberimizde...
Tarım robotları Tarım ve Çiftçi
Tarım robotları, genel olarak açık alan ve kapalı alan robotları olarak sınıflandırılmaktadır. Tarım robotları hakkında temel bilgileri bu çalışmada bulabilirsiniz.
Malç uygulaması ve faydaları nedir? Tarım ve Çiftçi
Toprağın üzerini örtmekte kullanılan tüm materyallere malç adı veriliyor. Yani toprak yüzeyinin ışık geçirmeyen bir materyalle örtülmesidir. Tanımdan da anlaşılacağı üzere, toprak yüzeyi ışık geçirmeyen bir materyalle örtülü olduğu için yabancı ot tohumları çimlenip toprak yüzeyine çıksa dahi fotosentez yapamadıkları için yaşamlarını devam ettiremezler.
9 soruda arazi toplulaştırma Tarım ve Çiftçi
Ülkemizde tarım arazileri çeşitli nedenlerle küçülmüş, parçalara bölünmüş, karlılığı olması gerekenden çok aşağılarda kalmış durumda. İşletme büyüklüklerinin istenen değerlerin altına düşmesi, ekonomik tarım yapılmasını imkansız hale getiriyor.
Hobi bahçeciliğine başlarken nelere dikkat etmeli? Tarım ve Çiftçi
Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Ruhsar Yanmaz, hobi bahçeciliğinde dikkat edilmesi gereken ince ayrıntılara dikkat çekti. Yanmaz, TÜRKTARIM Dergisinin Mayıs sayısında yayınlanan makalesinde hobi bahçeciliği konusunda önemli bilgiler verdi.
Asmalarda yaz budaması Tarım ve Çiftçi
Asmaların uyanıp geliştiği, yapraklı dönemlerinde yapılan işlemlere yaz budamaları veya yeşil budamalar deniliyor. Bu dönemde sürgünlerin dipten kesilmesi, kısaltılması yanında salkımlar ve yapraklarla ilgili değişik kültürel uygulamalar yapılabilmekte.
Çayır ve meraların ıslahı Tarım ve Çiftçi
Düşük kalitelideki verimsiz meraların verimlerini yükseltmek, bu meralardan en yüksek verimi elde etmek ve elde edilen yemin kalitesini artırmak için yapılan işlemlerin hepsine çayır ve mera ıslahı denir.